Hoe leren we onze leerlingen zelf-leiderschap?

Deze week las ik in de krant dat het universiteitslandschap er helemaal anders zal uitzien na Corona. De KULeuven wil alvast een grondige hertekening van het evaluatiesysteem: er komt permanente evaluatie, er zullen geen hoorcolleges meer zijn waar studenten oversaust worden met wat de prof te vertellen heeft. Ons onderwijs staat op een kantelpunt. Deze crisis zorgt voor een gigantische groeiopportuniteit.

Ons schoolsysteem focust inderdaad nog steeds heel erg op het eindresultaat dat behaald moet worden. Helpen wij onze jongeren om goesting te hebben in levenslang leren? Ik vrees dat er een steeds grotere kloof komt tussen jongeren die enkel leren om ‘geslaagd’ te zijn en jongeren die leren omdat ze een plan hebben met hun leven.

Hoe is de succesvolle student die zijn doel bereikt… en hoe ‘vormen we zo iemand?

Ten eerste: wie intrinsiek gemotiveerd is en een hoger doel heeft, weet waarom hij studeert.

Wie enkel studeert om op het einde van het schooljaar ‘er door te zijn’ heeft het – zeker in deze coronatijd –erg moeilijk om zich dagelijks in te zetten. Veel middelbare scholen richten geen examens meer in. Veel jongeren vragen zich dan af: waarom nog moeite doen?  Jongeren hebben doelen nodig zowel op korte als op lange termijn. Wie niet gemotiveerd is om voor zichzelf te leren, om zichzelf te verrijken en te ontplooien en voor wie niet duidelijk weet waar hij in het leven naartoe wil… is het moeilijk om de nodige inspanning te leveren.

Leerlingen zijn gemotiveerder als ze meer eigenaarschap over hun eigen leerproces krijgen. De school kan absoluut helpen bij de groei naar deze autonomie. De leerkracht wordt coach …die kennis aanbiedt… zich met de leerling verbindt …en hem/haar begeleidt  naar meer zelfinzicht door doelgerichte feedback. Het leerproces, het welbevinden is dan even belangrijk als het uiteindelijk behaalde resultaat (wat ook belangrijk blijft!) Je wordt maar gemotiveerd als je ook geprikkeld wordt! Deze uitdaging moet wel in verhouding zijn tot wat je kan!

Een tweede belangrijke eigenschap is zelfinzicht.

Jongeren die ‘succesvol’ zijn en hun doel bereiken, kunnen zichzelf goed inschatten: ze weten wat hun kwaliteiten zijn…en waar hun valkuilen liggen. Zelfinzicht zorgt er niet alleen voor dat je een betere studiekeuze kan maken. Het geeft je ook inzicht in wat er nodig is om jezelf beter te kunnen managen.  Als je bv. geteisterd wordt tussen de keuze van studeren of lekker chillen dan is het wel handig als je inzicht hebt in hoe je brein werkt en hoe jij  reageert op al die prikkels. Chillen geeft je onmiddellijk een goed gevoel, terwijl studeren pas op lange termijn voldoening geeft.  Je resultaten zijn echter afhankelijk van wat je DOET … en hoe je handelt! En dat vraagt inzicht. Ik heb in de 25 jaar dat ik les gegeven heb, veel jongeren gezien met een laag zelfbeeld – ook als ze zich heel arrogant  voordeden- Waarom? Veel jongeren (en volwassenen) hebben een vaste mindset en geloven dat ze iets niet kunnen leren als het niet vanzelf gaat…”het lukt niet direct, dus kan ik het niet”. Inzicht in jezelf kan je helpen om veel bewustere keuzes te maken. Daarom is mijn droom dat elke leerling zijn KernTalenten[1] leert kennen, en daar ligt voor het onderwijs een prachtige taak. Leerkrachten zouden model moeten staan en de vaardigheden leren om hun leerlingen daarin te coachen.

De derde voorwaarde van een ‘succesvolle’ student is ‘persoonlijk leiderschap ‘

Ook al heb je geen zin om voor je boeken te gaan zitten, hoe krijg je jezelf toch aan het werk? Het positieve nieuws is dat je dat kunt leren; je kan leren om zelf de verantwoordelijkheid op te nemen en keuzes te maken om je (levens)doel te bereiken. We hebben misschien een heel goed onderwijssysteem, maar we kunnen nog groeien om jongeren van strategieën te voorzien om zichzelf te reguleren.

Na 25 jaar onderwijs ben ik op zoek gegaan hoe we motivatie, zelfinzicht en persoonlijk leiderschap aan jongeren kunnen leren.

Ik heb het gevonden in de Leader in Me[2] scholen. Franklin Covey werkt al jaren met jongeren en volwassenen om deze vaardigheden te versterken aan de hand van de “7 gewoonten van effectief leiderschap van Stephen Covey”. Uit de meer dan 4500 scholen wereldwijd die dat toepassen weten we dat het ook effectief werkt. “De 7 gewoonten” leren je hoe je jezelf kan managen, maar ook hoe je op een effectieve manier met anderen kunt omgaan en hoe je evenwicht kunt vinden zodat je niet in een burn-out terecht komt. Leerlingen leren er van kleins af aan om doelen te stellen, maar ook hoe ze effectiever met elkaar kunnen omgaan als ze win-win denken. Die ‘levensvaardigheden’ kan je op school oefenen. Je hoeft daar niet een bepaalde methodeschool voor te zijn of ingewikkelde systemen voor te bedenken. Elke school kan dat implementeren. Omdat we geloven dat leerlingen dat pas effectief zullen leren als hun leerkrachten daarin ook model staan, beginnen we bij de leerkrachten. Wil je graag meer daarover horen hoe we dat doen, neem dan een kijkje op onze website www.leaderinme.be Ik nodig je ook graag uit om de gratis webinar te volgen op 10 juni. Meld je hier aan!

Kortom Laten we in het onderwijs deze opportuniteit nemen. Als wij onze jongeren kunnen helpen bij hun intrinsieke motivatie, het inzicht in zichzelf en zelfleiderschap dan geven we hen tools in handen om goede keuzes te maken en kritisch, maar zelfbewust een crisis als deze het hoofd te bieden. Dan worden zij volwassenen die verantwoordelijkheid voor zichzelf kunnen opnemen en die niet machteloos afhankelijk zijn van anderen. Dan bouwen we samen aan een betere wereld want onze jongeren zijn de leiders van morgen!

[1] KernTalenten geven je inzicht in je aard, je potentieel en inrtinsieke motivatie

[2] Wil je meer weten ga naar www.leaderinme.be

Photo by Chris Lawton on Unsplash