Hoe de taal van de 7 gewoonten (Covey) leerlingen kan motiveren en verbindend en versterkend kan werken ook in tijden van Corona

De laatste weken is door de coronacrisis de hele wereld ineens stil blijven staan: opeens zitten we in een wereldwijde crisis en dat vergt van ons allemaal veel mentale flexibiliteit, veerkracht en behendigheid.
Onze wereld zal nooit meer dezelfde zijn als ze voordien was. We zullen uit onze pijp moeten komen en nieuwe wegen moeten bewandelen: we zullen op een creatieve manier anders moeten omgaan met leren en onderwijzen.
Dat vraagt een proactieve mindset, een focus op oplossingen die ons uit de crisis brengen, geloof en vertrouwen dat we dat ook kunnen. Het vraagt een betere communicatie en een effectieve samenwerking – ook al is dat op afstand. Kortom een hele paradigmaverschuiving waardoor we anders moeten handelen dan we misschien gewoon zijn. Dat is niet makkelijk, maar wel mogelijk!

Op Leader in Me scholen wordt er heel hard gewerkt door directie, leerkrachten en ouders (en leerlingen) om gezamenlijk te werken aan het persoonlijk leiderschap van leerlingen met behulp van de 7 gewoonten van Stephen Covey. Zeker in een tijd waarin van leerlingen gevraagd wordt om het eigen leren voor een groot deel zelf in handen te nemen, kunnen de 7 gewoonten erg helpen om dat leiderschap vorm te geven.
In dit artikel wil ik je meenemen hoe we met de gemeenschappelijke taal – die we gewend zijn te spreken met leerlingen op een Leader in Me school – een brug kunnen slaan tussen het leren en het zorgen voor elkaar op afstand. Het zou een mooie win-win zijn als we ouders die gemeenschappelijke taal ook kunnen meegeven zodat er ook tussen school en thuis meer verbinding ontstaat.

Bij de begeleiding van jongeren merk ik hoe moeilijk het voor hen is om ook effectief achter hun boeken te kruipen en het nodige schoolwerk te doen. En geef toe, dat is ook erg moeilijk met alle verleidingen die er zijn waardoor je telkens afgeleid wordt. Hoe kan je de taal van de 7 gewoonten gebruiken om je leerlingen te motiveren  om hun eigen leren/leven in handen te nemen? Want al is het verleidelijk om een tijdje niets te doen, de meeste leerlingen willen wel vooruit komen in het leven en willen graag het beste uit zichzelf halen.

GEWOONTE 1: WEES PROACTIEF: je maakt je eigen keuzes

Ook al is misschien de verleiding groot om in je bed te blijven liggen of de hele tijd spelletjes te spelen, JIJ begint ‘s morgensvroeg al met het bepalen van je eigen keuzes: Om hoe laat sta je op? Wanneer begin je met je schoolwerk? Waarvoor kies je? Welke dingen wil je vandaag doen? Dat ligt in jouw cirkel van invloed. Jij hebt zelf de mogelijkheid om op de pauzeknop te drukken en te kijken of je verder doet met dingen die je op automatische piloot doet of dat je ervoor kiest om iets anders te doen. Ben je boos en gefrustreerd omdat je nu niet met je vrienden naar buiten kan en laat je je daardoor leiden of bepaal je zelf je eigen weer en kijk je naar de mogelijkheden die je wél hebt? Wie zit er aan het stuur? Word je geleefd of neem jij zelf het initiatief in handen? Alles is een keuze: ook als je beslist om niets te doen eindig je ergens. Als je in de trein geen zin hebt om uit te stappen in Leuven, dan eindig je in Oostende.

GEWOONTE 2: BEGIN MET HET EINDDOEL VOOR OGEN: maak een plan

Als je de keuze gemaakt hebt wat je wil doen vandaag, dan heb je meer kans op slagen als je effectief een plan van aanpak maakt. Wanneer begin je? Welke activiteiten/taken wil je doen/maken? Hoeveel tijd denk je daarvoor nodig te hebben? Wat heb je nodig van materiaal? Heb je hulp van anderen nodig? Wanneer zul je tevreden zijn en beeld je al even in hoe je je dan zult voelen als je gedaan hebt wat je je voorneemt. Wat is jouw doel voor deze dag/ week? Welke dingen zijn afleiders en verleiders en wat kan je daartegen doen zodat je je doel toch kan bereiken? Geloof in je creativiteit en inventiviteit en je zult zeker middeltjes vinden die voor jou werken. M.a.w. dat plan van aanpak zal je helpen om eerst te denken vooraleer je het ook effectief gaat doen.

GEWOONTE 3: DOE BELANGRIJKE ZAKEN EERST

De derde gewoonte gaat over het effectief doen van de belofte die je voor jezelf gemaakt hebt wat je bij gewoonte 2 bedacht hebt. Dat kan best lastig zijn als je sociale media voortdurend naar je lonken of als je bv. met veel mensen thuis bent en geconcentreerd werken daardoor erg moeilijk is. Misschien kies je er dan zelf voor (gewoonte 1) om je werk op een andere plek te doen (bv; op je kamer) of met een hoofdtelefoon waardoor je niet zo afgeleid wordt. Door je schoolwerk dan toch te doen en trouw te blijven aan je keuze – ook al is het moeilijk – , werk je wel aan deze belangrijke gewoonte van selfmanagement. Ook dat zit weer in jouw cirkel van invloed.

GEWOONTE 4: DENK WIN – WIN

Als je de hele tijd met dezelfde mensen op dezelfde plek leeft, kan dat wel eens tot spanningen leiden omdat niet iedereen op hetzelfde moment dezelfde dingen wil. Zo kan het bv. zijn dat je ruzie maakt met je ouders over het huiswerk dat je moet doen. Zij willen bv. dat je dat eerst doet en jij wil liever eerst iets anders doen. Of jij wil luide muziek opzetten en zij willen stilte om te kunnen werken. Dan wordt het belangrijk om gewoonte 4 in te brengen. Hoe kunnen we dat met een win-win oplossen? Kunnen we evt. een win – win overeenkomst maken, een afspraak maken die goed voor jou én goed voor de ander is? M.a.w. wat is het voordeel voor elk van beide partijen? Een voorbeeld
zou bv. kunnen zijn dat jij ervoor kunt zorgen dat jouw uiteindelijke doel (het maken van je taken) bereikt wordt voor een bepaald uur, maar dat je zelf wel kan bepalen wanneer je het doet. Als uiteindelijk het doel ( alle taken zijn gemaakt) bereikt is, is dat zowel voor jou als voor je ouders goed.

GEWOONTE 5: EERST BEGRIJPEN, DAN BEGREPEN WORDEN (Luisteren vooraleer je praat)

Zo’n win-win overeenkomst ontstaat meestal niet vanzelf. Vaak hebben we het idee dat iedereen denkt of moet denken zoals wij. De meeste conflicten komen er door een gebrek aan goede communicatie. Druk even op de pauzeknop vooraleer je onmiddellijk wil reageren en probeer eerst goed te begrijpen waarom de ander iets wil. Waarover is de ander bezorgd? Waaraan heeft de ander nood? Als je dat achterhaalt, kan dat helpen om samen tot een gezamenlijke oplossing te komen die goed voor jou én de ander is.

GEWOONTE 6: CREËER SAMEN SYNERGIE

Als je win-win denkt, kan je ook gebruik maken van de sterke kwaliteiten van elkaar. Zo kan jij je broer of zus misschien helpen met wiskunde omdat jij daar goed in bent en kan hij/zij je bv. helpen om je spreekbeurt wat vlotter te maken. Of werk samen iets uit waarbij je van jullie beide talenten gebruik kunt maken. Doe eens iets anders, niet op jouw manier of zijn/haar manier, maar op een manier die jullie samen bedenken. Misschien kan je thuis wel een leiderschapsrol opnemen die je gewoon bent op school te doen of kan je de taken verdelen en dingen doen waarin je ofwel goed bent of die je wilt leren of oefenen. Zo creëer je synergie (letterlijk: je legt je energie samen) en wordt het leven thuis veel aangenamer. Geef elkaar ook eens een compliment! Iedereen heeft erkenning en waardering nodig. Wat je ook doet, ook jij kunt je steentje bijdragen om je huisgenoten een fijne tijd te bezorgen. Je hoeft daarvoor niet eerst op de ander te wachten (gewoonte 1: wees proactief )

GEWOONTE 7: HOUD DE ZAAG SCHERP: evenwicht voelt het best.

Tenslotte komt het erop aan om deze gewoontes ook vol te houden. Dit vraagt wel lef, moed en discipline. Het is ook heel belangrijk dat je op alle domeinen van je leven goed voor jezelf zorgt en een balans vindt. Je moet op alle domeinen de zaag scherp houden.
Om je mentale geest scherp te houden kan je natuurlijk je schoolwerk goed doen, maar je kan ook iets nieuws leren of iets lezen.
Na inspanning is ontspanning zeker zo belangrijk! Al mag je door corona nu niet naar buiten met je vriend(inn)en, sociaal contact is heel belangrijk. Je kan op allerhande manieren toch contact met elkaar hebben: per telefoon, online, waarom niet een brief schrijven naar elkaar, …? Je kan een gezelschapspel spelen of online samen gamen, …

Zorg goed voor je lichaam door gezond te eten, voldoende te slapen en ook te bewegen. Op internet vind je nu allerhande oefeningen om ook thuis in goede vorm te blijven. Die dingen zijn altijd belangrijk om gezond te blijven. Nu is het daarbij ook belangrijk om de hygiënevoorschriften (zoals bv. je handen te wassen) die de overheid voorschrijft strikt te volgen en contact met mensen die niet in dezelfde bubbel leven te vermijden. Dat is misschien niet leuk, maar wel essentieel om goed voor jezelf en de anderen te zorgen.

Bij de zaag scherp houden hoort ook dat je ’s avonds even terug kijkt op de dag: wat ging goed, waarover ben je tevreden? Waar kan je nog verbeteren? Waarbij heb je hulp nodig? Waarin wil jij nog groeien? Wat vond je erg grappig? Waarvan heb je genoten? Waarvoor ben je dankbaar? Want
ook al vind je de situatie nu maar niets, er zijn nog altijd dingen waarover je dankbaar kunt zijn en die dingen zien helpen je ook om deze tijd goed door te komen.

Bovenstaande tekst is bedoeld als voorbeeld hoe de 7 gewoonten leerlingen thuis kunnen helpen om gemotiveerd te blijven om hun schoolwerk te doen en hun eigen leren in handen te nemen. Bovendien kan de taal die gebruikt wordt bij het uitleggen van 7 gewoonten, de gemeenschappelijke taal worden in het contact tussen school en thuis en kan deze taal ook het het persoonlijk leiderschap van leerlingen ondersteunen.

Uiteraard doet ieder zoals hij dat wil, maar ik wilde jullie met deze brief alvast daarin inspireren.
Ik wens jullie het allerbeste toe!